Okna PVC. Deklaracja właściwości użytkowych.

Poniedziałek 01 lipca 2013. Od dzisiaj zaczynają obowiązywać nowe, zharmonizowane dla wszystkich państw Unii Europejskiej, zasady wprowadzania do obrotu materiałów budowlanych, w tym okien i drzwi, wynikające z treści Rozporządzenia 305/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady. Każde okno objęte normą EN 14351 musi posiadać oznakowanie CE i do każdego musi być dołączona Deklaracja Właściwości Użytkowych. Niby nic wielkiego, a jednak… .

O Deklaracji w Jachrance

W lutym 2012 roku, chyba jako pierwsi w Polsce wprowadziliśmy do zakresu prowadzonych przez nas szkoleń problematykę wynikającą z opisywanych zmian w zasadach obrotu materiałami budowlanymi. Kto chciał, mógł skorzystać z naszej „Twardej wiedzy”, kto nie chciał, może mieć teraz twardsze lądowanie. Wydaje się, że do wielu producentów okien i drzwi nie dotarło jeszcze znaczenie nadchodzących zmian, a może nawet informacja o ich istnieniu. Będą zaskoczeni szczególnie na tych rynkach eksportowych, na których lokalni konkurenci przy odrobinie złej woli zechcą bronić swoich interesów przy użyciu unijnych regulacji i krajowych instytucji nadzoru. Tam twardą wiedzę trzeba już mieć żeby miękko lądować.

Rzutem na taśmę, w dniach 17 i 18 czerwca Związek Polskie Okna i Drzwi zorganizował dla wszystkich zainteresowanych spotkanie w podwarszawskiej Jachrance, poświęcone problematyce stosowania w obrocie zasad wynikających z Rozporządzenia 305/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiających zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylających dyrektywę Rady 89/106/EWG. Sprawa nie jest błaha i wymagać będzie pewnie kolejnych wspólnych branżowych ustaleń, bo jak mówią eksperci o ostatecznym sposobie stosowania nowych zasad obrotu zadecyduje… praktyka rynkowa, a to oznacza, że na razie mamy jedno wspólne unijne rozporządzenie i aż dwadzieścia osiem różnych możliwych krajowych interpretacji tego dokumentu. To może być kosztowne.

W spotkaniu w Jachrance udział wzięli przedstawiciele akredytowanych i notyfikowanych laboratoriów badawczych (ITB, LTB, CTO, Metalplast Złotów), systemodawcy (ALUPLAST, BRUGMANN, REHAU) oraz spora grupa producentów okien i drzwi, których wyroby objęte są normą europejską EN 14351.

Mieliśmy przyjemność uczestniczyć w tym spotkaniu, które za cel postawiło sobie opracować wspólny dla branży okiennej sposób posługiwania się Deklaracją Właściwości Użytkowych i jej prawidłowego wypełniania oraz określenie zawartości dokumentacji technicznej stanowiącej podstawę do oznakowania okien i drzwi oznakowaniem CE.

Cel został osiągnięty, a to oznacza, że chyba po raz pierwszy od wielu lat branża okienna wypracowała porozumienie, które może jej skutecznie ułatwić przyszłą współpracę z organami administracji budowlanej, a w szczególności Głównym Urzędem Nadzoru Budowlanego, który nadzoruje i kontroluje w Polsce obrót materiałami budowlanymi. Do jego kompetencji należy kontrola sposobu stosowania i przestrzegania postanowień Rozporządzenia 305/2011 przez producentów okien i drzwi. Nie będziemy pisać o szczegółowych rozwiązaniach odsyłając w tym względzie wszystkich zainteresowanych producentów do Związku Polskie Okna i Drzwi, który przygotowuje specjalny zapis ze spotkania. Tym, co dopiero w zagadnienie startują może być on przydatny jako namiastka… instrukcji lądowania.

Deklaracja właściwości użytkowych

Zmiany wprowadzone Rozporządzeniem 305, nazywanym też CPR, od angielskiego pojęcia Construction Products Regulation, z pozoru wydawać mogą się niewielkie. Dotyczą głównie dokumentacji związanej z obrotem i zachodzą w strefie niewidocznej dla odbiorców produktów, w obrębie organizacyjnej działalności producentów, stąd może to mylne wrażenie. Firmy duże, o rozbudowanej strukturze, posiadające wykwalifikowaną kadrę, poradzą sobie z nowymi warunkami  raczej bez problemu. Dla firm średnich, małych i mikroprzedsiębiorstw, CPR może okazać się istną drogą przez mękę, choćby w sferze prawno - administracyjnej.

Na dodatek, kolejna niczym nieuzasadniona zwłoka w uchwaleniu zmian w Ustawie o wyrobach budowlanych pozbawiła tych przedsiębiorców dobrodziejstwa w postaci okresu przejściowego, który w projekcie zmian był zapisany. Nie ma ustawy, nie ma okresu przejściowego. Zanim ustawa o zmianie Ustawy o wyrobach budowlanych przejdzie przez Sejm końca może dobiec termin okresu przejściowego w niej zapisanego. Parafrazując ludowe powiedzenie można by rzec: Małemu wiatr zawsze w oczy.

W tym stanie rzeczy, jeśli na początku lipca GUNB zdecyduje się podreperować budżet kosztem takich producentów… ofiar z pewnością mu nie zabraknie. Pozostaje mieć nadzieję, że dzisiejszy dzień, tydzień i miesiąc nie okażą się być czarnym okresem dla branży okiennej, która w większości wydaje się być jeszcze całkowicie nieprzygotowana na zmiany. Swoją drogą spoglądając na wszystko z innej perspektywy można zastanowić się, czy taki wstrząs nie byłby dla branży zdrowy i wskazany w czasie, w którym ilość nie przechodzi w jakość?

Jedyną zmianą dostrzegalną dla wszystkich uczestników rynku okiennego będą… Deklaracje Właściwości Użytkowych dołączane do każdego wyrobu. Wzór deklaracji określa załącznik do Rozporządzenia 305/2011. To istotne novum i zmiana w stosunku do dotychczas stosowanej Deklaracji Zgodności EC, czy też Krajowej Deklaracji Zgodności. Podstawową formą przekazywania Deklaracji Właściwości Użytkowych nabywcom okien będzie forma elektroniczna.

W formie papierowej deklaracja wydawana będzie wyłącznie na żądanie nabywcy. Zasadą jest, że Deklaracja powinna być sporządzona w języku kraju, w którym następuje sprzedaż, czy też poprawniej udostępnienie produktu. Poniżej dla przypomnienia przedstawiamy wzór Deklaracji pochodzący z załącznika nr III Rozporządzenia 305/2011.

O tym jak ją należy wypełniać, co wpisać w poszczególne punkty deklaracji, aby była zgodna z ideą Rozporządzenia i wstępnymi uzgodnieniami organów wspólnoty dyskutowano w Jachrance. Nie czas i miejsce na przedstawianie wypracowanych zasad. Ponownie odsyłamy zainteresowanych do Związku Polskie Okna i Drzwi. Zasady zasadami, ale nie ma to jednak, jak zobaczyć jakiś gotowy wzór dokumentu.

Dzięki uprzejmości firmy Aluplast przedstawiamy poniżej, (wyłącznie przykładową), jedną z wielu możliwych wersji, wypełnionej Deklaracji Właściwości Użytkowych. Odpowiada ona ustaleniom z Jachranki, chociaż w pewnych punktach została nieco zmodyfikowana. Pokazujemy wzór, bo być może przyda się niektórym spóźnialskim w pogoni za obowiązującymi przepisami.

Podstawowe zmiany jakie firma Aluplast wprowadziła do deklaracji, to sposób wypełnienia tabeli w punkcie 7. Wszystkim, którzy jeszcze poszukują własnego sposobu na Deklarację podpowiadamy, że zasadnicze charakterystyki, które powinny pojawić się w tabeli (pkt 9 wzoru z Rozporządzenia) najłatwiej odnaleźć w załączniku ZA1 do normy EN 14351. Czy muszą pojawić się wszystkie?

Nie muszą. Minimalny zakres deklarowanych właściwości użytkowych okien wyznaczają wymagania kraju, w którym następuje udostępnienie produktu. Jeśli eksportujesz, a nie znasz albo nie jesteś pewien, co do zakresu wymagań krajowych zwróć się do punktu kontaktowego ds. wyrobów budowlanych danego państwa członkowskiego Unii. W Polsce taki punkt kontaktowy organizuje Główny Urząd Nadzoru Budowlanego (GUNB). Powinien rozpocząć działalność od 01.07.2013.

Czym jest Deklaracja Właściwości Użytkowych dla konsumentów?

Jeśli w tym miejscu wyjdziemy nieco poza opłotki techniki okiennej i przepisów budowlanych okaże się, że deklaracja właściwości użytkowych może być dla konsumentów zarówno źródłem wiedzy jak i groźnym orężem. Z jednej strony, to dokument, z którego wynika możliwość zastosowania okien w konkretnym obiekcie budowlanym. Z drugiej, jest to oświadczenie producenta, co do poziomów, klas i wartości właściwości użytkowych w odniesieniu do cech okna określonych w normie EN 14351, za które przyjmuje on pełną odpowiedzialność.

W tym sensie deklarację producenta należy traktować, jako zapewnienie konsumenta o właściwości rzeczy. Jeśli w przekonaniu kupującego nabyty produkt, okno, nie będzie posiadał właściwości użytkowych na zadeklarowanym poziomie, kupujący może podnieść zarzut w trybie niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową. Sprzedawcy powinni już wiedzieć, że konsumencka reklamacja w trybie niezgodności towaru z umową ma wiele wspólnego z kodeksową reklamacją w trybie rękojmi za wady.

Zarzutowi konsumenta, co do niezgodności towaru z umową opartemu o przesłankę braku deklarowanego poziomu właściwości użytkowych można przyznać walor merytorycznego zarzutu peremptoryjnego będącego środkiem służącym do obrony przed roszczeniem sprzedawcy o zapłatę ceny. Tym sposobem deklaracja właściwości użytkowych wydana przez producenta staje się dokumentem o znaczeniu nie tylko technicznym, ale również prawnym, wpływając chociażby na możliwy kształt i zakres stosunków zobowiązaniowych pomiędzy sprzedawcą, a nabywcą okien.

Nie będzie przesadą stwierdzenie, że deklaracja właściwości użytkowych jest albo może być początkiem końca czasów łatwej sprzedaży okien i opowiadania o nich niestworzonych rzeczy. Mniej będzie miejsca na nieumiarkowane samochwalstwo! Z jednej strony czyha GUNB, z drugiej konsumenckie reklamacje. I jak tu sprzedawać, zapytają sprzedawcy? To wcale nie będzie takie trudne, ale o tym już przy innej okazji.

OKNOTEST.PL