Szukaj w Oknotest.pl

reklama

Okucia okienne. Błędy okuwania.

Październik 2013

To nie marka okuć przesądza o istnieniu i trwałości właściwości użytkowych okna. Poziom zabezpieczenia mienia, bezpieczeństwo użytkowania albo szczelność zależą nie tyle od marki okuć okiennych, co od sposobu w jaki je zastosowano w konstrukcji okiennej. Zgodnym chórem potwierdzają to eksperci reprezentujący uznanych dostawców, których wypowiedzi na temat błędów okuwania i ich skutków zebrała Iwona Bortniczuk w numerze 2/2013 kwartalnika Profiokno.

Ryszard Dyka, Maco

maco logo
Maco

Najpoważniejsze błędy w okuwaniu okien powstają na etapie ich produkcji. Jednym z najczęstszych jest niezachowanie dopuszczalnych tolerancji wymiarowych. Na drugim miejscu można postawić stosowanie nieodpowiednich elementów okuć, co wpływa na szczelność okien oraz ich późniejszą eksploatację.

reklama

Podczas okuwania należy stosować elementy o odpowiedniej długości, co dotyczy chociażby zamknięć środkowych. Ze względów ekonomicznych i chęci źle pojętego „oszczędzenia”,  niektórzy producenci stosują elementy krótsze od wymaganych dla danej konstrukcji, które niestety nie zdają egzaminu podczas eksploatacji produktu przez użytkownika. Pokutuje również stosowanie tańszych zamienników oryginalnych części, które niekoniecznie idealnie współpracują z całością konstrukcji.

Na skutek błędów okuwania stosunkowo rzadko dochodzi do sytuacji, gdy mamy poważne problemy z otwieraniem, czy zamykaniem okna, znacznie częściej obniżony zostaje komfort użytkowania. Niepokój użytkownika powinny zwrócić przede wszystkim przewiewy szczególnie podczas umiarkowanego wiatru i nieszczelności powodujące przedostawanie się wody opadowej do wnętrza pomieszczeń. W przypadku zaobserwowania alarmujących sygnałów zaleca się, aby wszelkie regulacje i naprawy bieżące, czy awaryjne zostały przeprowadzone przez specjalistów, a nieprawidłowości w pracy okien – zgłaszane producentowi lub dystrybutorowi.

Janusz Grześkowiak, Winkhaus

Winkhaus
Winkhaus

Jednym z podstawowych błędów w okuwaniu okien PCV jest brak odpowiedniego zgrania w rozmieszczeniu elementów ryglujących zasuwnic na skrzydle, (rolki, grzybki) z zaczepami obwodowymi na ościeżnicy. Najczęściej zdarza się to w przypadku stosowania zasuwnic, ramion rozwórek, czy blokad o wymiarach granicznych dla danej konstrukcji i jest skutkiem dwóch różnych ciągów produkcyjnych przy okuwaniu, odrębnego dla skrzydeł i ościeżnic. Pracownik okuwający ramy ościeżnic po założeniu skrzydła powinien sprawdzić rozmieszczenie względem siebie zaczepów i elementów ryglujących zasuwnic. Zapobiegnie to późniejszym przewiewom.

Podobne skutki przynosi też złe mocowanie dolnego zawiasu. Zła kolejność przykręcania wkrętów i zbyt mocne dokręcenie wkrętów środkowych, na przykład z powodu złego ustawienia wkrętarki, powoduje wygięcie zawiasu w tak zwaną „łódkę” i w efekcie odsunięcie skrzydła od ościeżnicy. Wada jest szczególnie widoczna jeżeli wkręt mocujący nie przejdzie przez odpowiednią ilość komór w profilu lub gdy zbrojenie jest zbyt krótkie. Okolica zawiasów, to newralgiczny punkt konstrukcji okiennej. Zbyt mały docisk skrzydła do ramy może być powodem nie tylko przedmuchów powietrza i niekontrolowanej infiltracji, ale także przeciekania wody opadowej nawet podczas niewielkiego deszczu.

reklama

Należy też zwrócić uwagę na przykręcanie docisku skrzydłowego bez używania szablonu, co może być powodem braku powtarzalności docisku skrzydła do ramy.

Osobnym zagadnieniem są wkręty i końcówki do wkrętarek. Używanie wkrętów ze zbyt wypukłą soczewką bądź zbyt słabe ich dokręcenie może być powodem „rysowania” przy górnym zawiasie i trwałego uszkodzenia osłonki rozwórki. Podobny efekt dają źle dobrane do rodzaju wkrętów, końcówki wkrętarek. Powodują one rozbicie główki wkrętu i podniesienie jej wysokości. Niedokręcone wkręty rysujące osłonkę zdarzają się dość często, szczególnie przy zastosowaniu wkrętów samowiercących i rezygnacji z wykonywania nawiertów pod zawias wiertłem (3 mm). Zwłaszcza wtedy, gdy wkręt jest użebrowany pod główką i nie zostaną usunięte wióry z nawierconego profilu. Właściwy dobór wkrętów w procesie okuwania jest zagadnieniem niebywale ważnym, szczególnie przy górnym zawiasie, który narażony jest na wyrywanie. Prawidłowo dobrany wkręt powinien przejść co najmniej 3 pełne zwoje przez zbrojenie.

Kolejny problem, to niedbałe docinanie zasuwnic i ramion rozwórek. Zbyt krótkie lub zbyt długie powodują, że wkręty łączące okucie z profilem wkręcane są po skosie. Zdarza się nawet, że źle docięty element okucia jest na tyle długi, że wystaje ponad płaszczyznę narożnika. Zbyt krótkie docięcie ramienia rozwórki i dosunięcie lub odsunięcie tego elementu od górnego narożnika skrzydła od strony klamki powoduje przesunięcie skrzydła do lub od zawiasu, a to z kolei skutkuje natychmiastową koniecznością regulacji. Zdarza się, że po takim zabiegu mamy do czynienia z brakiem możliwości powtórnego wykonania regulacji w trakcie użytkowania okna. Podobny skutek, tyle że w dolnej części skrzydła może mieć zbyt słabe dokręcenie, na przykład z powodu zbyt krótkich wkrętów, dolnego zawiasu.

Dość często spotykanym błędem w mocowaniu elementów okuć są krzywo wkręcane wkręty. Jedną z głównych przyczyn, szczególnie u „okuwaczy” z mniejszym doświadczeniem jest zbyt słabe dociśnięcie przycinanego elementu do gilotyny podczas cięcia. W efekcie otwory są wybijane nieosiowo, a wkręty wchodzą w element „pod kątem” i z braku staranności tak są później ostatecznie dokręcane. 

Andrzej Wróblewski, Roto Frank

Roto Frank
Roto Frank

Pęknięta szyba, wygięty profil bądź niedomykające się skrzydło, to dla użytkowników oczywiste powody do sięgnięcia po fachową pomoc. Nie powinni oni jednak lekceważyć także innych może nieco mniej dolegliwych objawów mogących świadczyć o zbliżającej się poważnej usterce. Opadające skrzydło ocierające o ościeżnicę, szczelina na górze okna między skrzydłem i ościeżnicą, przewiewy po stronie zawiasów, przerwane uszczelki, pęknięte elementy okuć, kłopoty z obracaniem klamki, gdy nie dochodzi do pozycji „pionowo w dół”, to oznaki zużycia mogące pojawić się nawet przy prawidłowej eksploatacji okien. Sprawne i fachowe usunięcie wczesnych objawów starzenia się elementów konstrukcyjnych okna może zapobiec jego wymianie w całości. Dla własnego bezpieczeństwa zaleca się wykonanie przeglądu funkcjonowania okuć i sprawności konstrukcji, po ewentualnym włamaniu przez okno. Roto nie zaleca podejmowania samodzielnej regulacji okien, lecz zlecenie tej czynności fachowemu, doświadczonemu serwisowi. Czego możemy oczekiwać od serwisu?

W przypadku ocierania skrzydła o ramę, głównie czopa zasuwnicy na skrzydle o zaczep obwodowy na ramie, należy zacząć od sprawdzenia przekątnych skrzydła oraz ramy. Jeśli przekątne są nierówne, warto rozpocząć od ponownego przeszklenia skrzydła. Po drugie, należy sprawdzić tak zwany „luz okuciowy”, czyli wolną przestrzeń między skrzydłem i ościeżnicą w stanie zamkniętym okna. Powinien wynosić około 12-13 mm, jeżeli jest inny, można podjąć próbę dalszej regulacji okna starając się ustawić skrzydło w takiej pozycji, aby „luz okuciowy”  na każdym boku był identyczny. Regulacja na rozwórce w górnej części skrzydła powinna doprowadzić do równoległego ustawienia skrzydła i ramy, a regulacja na zawiasie dolnym ustawić skrzydło w pionie lub w poziomie, w zależności od potrzeb.

reklama

Jeśli mamy do czynienia z „wypadaniem” skrzydła okna rozwierano-uchylnego w trakcie otwierania, oznacza to, że nie została zamocowana blokada błędnego położenia klamki. Blokada jest elementem dodatkowego wyposażenia okna. Jeżeli producent nie stosuje blokady w standardzie można ją zamontować także w oknie użytkowanym. Kolejną przyczyną „wypadania” może być odgięta lub uszkodzona rozwórka. W tym przypadku konieczna jest jej wymiana. Jeśli żadna z dwu opisanych przyczyn nie występuje, aby zapobiec „wypadaniu” można podjąć próbę podniesienia skrzydła poprzez regulację na zawiasie dolnym.

Jedną z dość powszechnie sygnalizowanych usterek okuć jest obracanie się klamki bez możliwości otwarcia skrzydła. Przyczyna zazwyczaj tkwi w zniszczonym na skutek braku regulacji i konserwacji zamku zasuwnicy, a poprzedza ją odczuwalna wcześniej przez użytkownika „ciężka praca okucia” i siłowe dociąganie klamki do pozycji zamkniętej. W przypadku uszkodzenia zamka konieczna jest wymiana zasuwnicy. Co zrobić, by nie dopuścić do uszkodzeń zamka zasuwnicy? Systematycznie  konserwować okucia, aby zmniejszać opory podczas ich pracy. Bezskuteczne obroty klamki mogą być również skutkiem zainstalowania w oknie klamki ze zbyt krótkim trzpieniem. W takim przypadku należy ją wymienić na model z trzpieniem sterującym o odpowiedniej długości.

Właściwie zastosowane okucia okienne mogą także niwelować nieszczelności powodowane utratą sprężystości uszczelek. Zanim zdecydujemy o wymianie uszczelki warto spróbować zwiększyć docisk  skrzydła do ościeżnicy przez obrót rolek zasuwnicy pod warunkiem, że taka funkcja okuć jest dostępna w okuciu, które posiadamy w zakupionym oknie.  

Jarosław Wodzisławski, G-U

G-U
G-U

Dla dobrze funkcjonującego okna podstawowe znaczenie ma dobór okuć odpowiedniej jakości oraz sposób okuwania. Zanim okno dotrze do końcowego użytkownika przechodzi przez szereg procesów produkcyjnych i montażowych, a na każdym z nich mogą być popełnione błędy. Zdarza się dość często, że rzeczywista przyczyna usterki okna jest trudna do wykrycia i dość pochopnie przypisuje się ją funkcjonowaniu okuć, podejmując przy okazji niewłaściwe środki zaradcze. Poniżej w tabeli przedstawiamy niektóre objawy niewłaściwego funkcjonowania okien oraz potencjalne główne przyczyny ich występowania. Część z uwag zawartych w tabeli powinna być uwzględniona już na etapie projektowania konstrukcji okiennej.

SkutekPrzyczynaDziałanie
Uchwyt klamki porusza się ciężko albo zacina się Uszkodzenie mechanizmu klamki Wymienić mechanizm klamki
Uchwyt klamki porusza się ciężko Podstawa klamki jest przykręcona za mocno Poluzować śruby mocujące podstawę klamki
Uchwyt klamki porusza się luźno Trzpień klamki jest za krótki Przedłużyć trzpień uchwytu, wybrać inny uchwyt klamki
Woda wnika przez próg Zbyt mała powierzchnia docisku, uszczelka niewymiarowa, niestaranna obróbka naroży, nierówne połączenie progu z ramą Wymienić uszczelkę, sprawdzić położenie rowka uszczelki, sprawdzić twardość uszczelki
Skrzydło opada Niewymiarowe wzmocnienie profilu PVC Zmiana na wzmocnienie o większej wytrzymałości na zginanie
Profil skrzydła się wygina Niewymiarowe wzmocnienie, złe rozmieszczenie podkładek szklenia Zmiana na wzmocnienie o większej wytrzymałości na zginanie, przeprowadzić szklenie zgodnie z zasadami szklenia dla danej konstrukcji okiennej
Zawias się wyrywa Nie właściwy rodzaj wkrętów, nieodpowiednia długość wkrętów, nieodpowiedni moment obrotowy przy dokręcaniu Zastosować wkręty odpowiedniego rodzaju i długości, sprawdzić moment obrotowy wkrętarki
Magazynowanie  
Profile okienne są pogięte, skręcone Niewłaściwe składowanie Właściwe składowanie
Okno skręca się na profilu ramy Naprężenia powstające przy mocowaniu na listwie progowej albo podstawie transportowej Przewidzieć dodatkowe naprężenia i środki montażowe zapobiegające skręcaniu
Montaż okna  
Skrzydło samoczynnie zatrzaskuje się albo otwiera Okno nie jest zamontowane w pionie Zamontować okno zgodnie z wytycznymi RAL
Uchwyt klamki ciężko się porusza Rama się wygina (Drzwi) Osadzić prosto ramę
Skrzydło przy zamykaniu przemieszcza się Niewłaściwa  przekątna ramy Sprawdzić montaż
Skrzydło przemieszcza się na górze i na dole Okno niestarannie zamontowane w poziomie Zamontować okno zgodnie z wytycznymi RAL

Tekst: Iwona Bortniczuk
Źródło: Profiokno 2/2013
Redakcja: OKNOTEST.PL

Oknotest.pl 2013-10-08 00:00:00 aktualizacja: 2021-02-26 14:48:06


Komentarze

Bądź pierwszy i dodaj swój komentarz!

dodaj komentarz
Zobacz także...

Okna producenci opinie

OKNOTEST.PL © 2007 - 2024