Jak porównać jakość okien z różnych ofert?

Nie jest możliwym określenie jakości okien i drzwi wyłącznie na podstawie marki producenta okna, profilu albo okuć okiennych! Podejmowanie takich prób zawsze zaprowadzi na manowce i z punktu widzenia kupującego, delikatnie mówiąc, wydaje się być działaniem mało rozsądnym. Zdecydowanie lepszą metodą porównywania wartości użytkowej oraz jakości wyrobów budowlanych jest odwołanie do jednoznacznych i jasnych kryteriów oceny, takich jak wymiary, objętości, temperatury, ciśnienia i inne temu podobne mierzalne wartości, które dla danego wyrobu można zbadać lub obliczyć w badaniach typu.

Najprostszym, najlepszym i najpewniejszym sposobem porównywania wartości użytkowej i jakości różnych okien i drzwi zewnętrznych jest porównanie konkretnych cech tych wyrobów, czyli ich właściwości eksploatacyjnych. Taki właśnie sposób postępowania wynika pośrednio z treści Normy Europejskiej PN-EN 14351-1, w której określono, niezależnie od materiału z jakiego wyrób wykonano, ponad 20 różnych właściwości eksploatacyjnych, które mają zastosowanie do wszystkich okien, drzwi zewnętrznych oraz zestawów okienno-drzwiowych objętych zakresem normy.

Nie wdając się w omawianie szczegółów, przedstawiamy wzór tabeli, w której dokonujemy przykładowego porównywania wartości użytkowej dwóch podobnych okien z oferty A i oferty B na podstawie informacji o ich właściwościach eksploatacyjnych albo o właściwościach eksploatacyjnych komponentów użytych do ich wyprodukowania. Do tabeli wpisaliśmy 13 różnych cech okien, a na końcu dodaliśmy jeszcze 2 cechy kształtowników okiennych. Do każdej cechy przypisaliśmy przykładowe, ale konkretne wartości, które łatwo porównać na zasadzie większe/mniejsze albo lepsze/gorsze. Jak to działa?

Okno z oferty B charakteryzuje się niższym współczynnikiem przenikalności cieplnej od okna z oferty A, więc uzyskuje 1 punkt. Pod względem przenikalności cieplnej okno z oferty B jest lepsze od okna z oferty A. W ten sam sposób kontynuujemy porównanie rozszerzając jego zakres o kolejne właściwości eksploatacyjne. Ostateczna suma punktów daje całkiem dobrą odpowiedź na pytanie, które z tych dwóch okien jest lepsze, a które gorsze i pod jakim względem. Co oczywiste, do tabeli w zależności od potrzeb można wprowadzać także inne właściwości eksploatacyjne okien i komponentów użytych do ich wyprodukowania. Niezmienną zasadą jest jednak, że dana właściwość musi być opisana przez konkretną wartość liczbową, która stanowi podstawę porównania. 

Porównywane właściwości eksploatacyjne okien i drzwi	Oferta A		Oferta B
Przenikalność cieplna	0,9 W/(m2*K)	0	0,8 W/(m2*K)	1
Współczynnik przenikania energii „g”	35 (%)	1	50 (%)	0
Współczynnik przepuszczalności światła „Lt”	50 (%)	0	72 (%)	1
Odporność oszklenia na nagłe zmiany temperatury i różnice temperatur	40/40/40K	0	120/120/120K	1
Odporność na obciążenie wiatrem – ciśnienie + ugięcie	C2 (800 Pa) + (1/300)	0	C3 (1200 Pa) + (1/300)	1
Przepuszczalność powietrza	4	1	4	1
Całkowita przepuszczalność powietrza przy ciśnieniu 100 Pa	1,9 (m3/h)	0	1,0 (m3/h)	1
Wodoszczelność	4A (150 Pa)	0	9A (600 Pa)	1
Wytrzymałość mechaniczna – obciążenia pionowe	3 (600 N)	0	4 (800 N)	1
Odporność na wielokrotne otwieranie i zamykanie	1 (5000 cykli)	0	2 (10000 cykli)	1
Siły operacyjne	1 (100 N)	0	2 (30 N)	1
Izolacyjność akustyczna	29(-1;-6) (RA2 = 23 dB)	0	32(-1;-5) (RA2 = 27 dB)	1
Odporność na włamanie	RC2 (3 min)	0	RC3 (5 min)	1
Nośność naroża ramy ościeżnicy	3500 (N)	1	3000 (N)	0
Nośność naroża ramy skrzydła	4000 (N)	1	3200 (N)	0

Idąc za głosem Normy Europejskiej i proponując konsumentom taki sposób oceny jakości, a dokładniej wartości użytkowej okien z różnych ofert zdajemy sobie sprawę, że nie będzie to zadaniem łatwym. Producenci i sprzedawcy, mimo składania licznych zapewnień o wysokiej jakości okien wcale nie palą się do przekazywania konsumentom informacji, które pozwoliłyby tę jakość ustalić, ocenić i porównać w oparciu o rzeczowe i miarodajne kryteria. Bez większej pomyłki można powiedzieć, że w 90% ofert przekazywanych konsumentom brak informacji o typie wyrobu, czyli brakuje podstawowej informacji niezbędnej kupującemu do ustalenia, czy okna nadają się do danego zastosowania finalnego i zamierzonego użytkowania. To igranie z obowiązkiem informacyjnym ciążącym na sprzedawcach.

W przypadku sporu o zakres i treść informacji o oknach dostarczanej konsumentom nie pomoże żadne tłumaczenie, bowiem jak stwierdza Trybunał Konstytucyjny: „strategicznym założeniem nowoczesnej ochrony konsumenta jest zasada przejrzystości, jawności, rzeczywistej dostępności jasnej, pełnej i zrozumiałej informacji handlowej. Zasadę tę można nazwać "ochroną przez informację”. […] Nowoczesna ochrona konsumenta, realizowana w warunkach europejskiego wspólnego rynku zakłada powinność dostarczenia konsumentowi wymaganego poziomu informacji, co oznacza, że konsument nie musi się o niezbędną informację w szczególny sposób ubiegać, bowiem winna być mu ona udostępniona. […] Istnieje generalny obowiązek dostarczania konsumentowi informacji niezbędnej, (np. ostrzeżenia go o niebezpieczeństwach wiążących się z nabywanym towarem lub usługą), a także użytecznej, to jest takiej, która umożliwiłaby mu świadome uczestnictwo w obrocie i dokonywanie swobodnych wyborów.”