ROLMET - badanie szczelności montażu okien
Okno mechanicznie połączone ze ścianą budynku nie zapewnia jeszcze obiektowi odpowiedniej szczelności. Pomiędzy nim, a murem powstaje linia styku, nazywana szczeliną dylatacyjną. Gdyby obliczyć jej powierzchnię okaże się, że to całkiem spora dziura w ścianie! Nie wystarczy zapchać jej byle czym i byle jak, jeśli w przyszłości nie chcemy mieć kłopotu z niekontrolowaną infiltracją powietrza, dlatego dobre firmy monterskie powinny opracować i wdrażać własne „metody szczelnego montażu okien”.
Szczelność połączeń okna z murem – wymagania
W wielu dostępnych opracowaniach spotkać się można z poglądem, że w Polsce nie ma żadnych powszechnie obowiązujących zasad dotyczących montażu okien. To błędny pogląd i przekonanie, które wydaje się wynikać z jednej strony z zasady dobrowolności stosowania Polskich Norm, a więc tym bardziej zaleceń, czy instrukcji montażu nie będących normami, a z drugiej, z nieznajomości treści przepisów techniczno-budowlanych, które to przepisy zaliczyć należy do norm prawa powszechnie obowiązującego.
Zbiorem polskich przepisów techniczno-budowlanych jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W załączniku nr 2 do rozporządzenia, w punkcie 2.3.1 odnaleźć można zapis, który ustanawia kardynalną zasadę montażu okien, stanowiącą, że: „…połączenie okna z ościeżami należy projektować i wykonywać pod kątem osiągnięcia ich całkowitej szczelności na przenikanie powietrza.”
Zgoda, co do tego, że zapis w tej formie jest nieścisły i niejednoznaczny, nie mniej jasno wyraża pewną intencję, która powinna przyświecać każdemu monterowi przystępującemu do wykonania montażu okien, a w szczególności do uszczelnienia połączenia okna z ościeżami. Zadanie ma być wykonane pod kątem osiągnięcia całkowitej szczelności, co interpretować można jako przepływ 0 m3 powietrza przez połączenie. W tym miejscu każdy monter okien świadomy istoty zagadnienia i swojej odpowiedzialności za jakość wykonanych prac powinien postawić sobie dwa pytania. Po pierwsze, czy spełnienie tego wymagania w ogóle jest możliwe? Po drugie, w jakim stopniu sposób uszczelnienia przeze mnie stosowany zapewnia spełnienie wymagania?
Kto sprawdza… nie błądzi
Wydaje się, że są tylko dwie drogi, aby przekonać się, czy sposób uszczelnienia połączenia okien z ościeżami wykonano „pod kątem osiągnięcia ich całkowitej szczelności na przenikanie powietrza.”? Pierwsza, jest prosta. Wystarczy oprzeć się i zawierzyć informacjom producentów materiałów, co jednak po weryfikacji może okazać się zawodne. Druga, trudniejsza, wymaga wykonania we własnym zakresie odpowiednich badań szczelności połączeń z użyciem różnych kombinacji materiałów uszczelniających.
Firma ROLMET z Jeleniej Góry, to samodzielny producent bram garażowych i rolet, a przy okazji partner handlowy jednego z najlepszych producentów okien PVC-U, firmy AdamS z Mrągowa. Podczas spotkania na targach BUDMA długo rozmawialiśmy o zagadnieniach montażu okien, a w szczególności o wadze badań szczelności połączeń okna z ościeżem. Widać spotkanie i rozmowy okazały się być inspirujące, bo całkiem niedawno zostaliśmy zaproszeni do udziału w badaniach zleconych Mobilnemu Laboratorium Techniki Budowlanej przez firmę ROLMET. Pojechaliśmy tym chętniej, że do wykonania części połączeń wykorzystano materiał wielce oryginalny… korek w płynie! Dodatkowo badaniu szczelności poddane zostało także okno z puszką rolety nadstawnej.
Badanie szczelności połączeń – przygotowania
Badaniu szczelności połączeń okna z ościeżami poddano 4 próbki oszkleń stałych o wymiarach 970 mm x 970 mm osadzonych na tak zwanych „ciepłych parapetach”. Próbki zainstalowano w ściankach wykonanych z pustaków ceramicznych. Jedną z próbek wyposażono w puszkę rolety nadstawnej.
Pierwsza niespodzianka już na wstępie badania, to samoistne nieszczelności ścianek z pustaków ceramicznych. Mimo dość starannego wykonania okazało się, że niekontrolowana infiltracja przez połączenia pustaków jest tak wielka, że wręcz uniemożliwia wykonanie badania. Na nic zdały się przy tym wszelkie zabiegi ratunkowe podjęte ad hoc, na przykład zaklejanie spoin taśmami. Badanie trzeba było przełożyć na termin późniejszy, podejmując w międzyczasie kroki, które zredukują ujawnione negatywne zjawisko infiltracji powietrza „przez ścianę”.
Problem chociaż niewiele ma wspólnego z techniką okienną, godny jest odnotowania i powinien być dostrzeżony zarówno przez monterów, jak i inwestorów planujących budowę domów z podobnych materiałów. Objawy niekontrolowanej infiltracji powietrza w obrębie połączeń okna z ościeżem wykonanym z ceramiki budowlanej nie zawsze muszą znajdować przyczynę w ewentualnej wadliwości wykonania samego połączenia. Odczuwalny przepływ powietrza z powodzeniem może być również pochodną jakości wykonania muru konstrukcyjnego budynku.
Podczas nieplanowanej przerwy w badaniach, w celu likwidacji infiltracji powietrza przez spoiny ścian, cała ich powierzchnia została dokładnie pokryta warstwą zaprawy klejowej, jakiej używa się do mocowania ociepleń.
Badania szczelności połączeń – wyniki
Dalej badanie przebiegło już bez zakłóceń, a uzyskiwane wyniki prezentowane w tabeli poniżej są bez wątpienia dobre, a niektóre wręcz nadzwyczajnie dobre. Nie mniej wskazują jednak że wpływ na szczelność połączenia okna z ościeżem ma nie tylko jakość wykonanych robót, ale także dobór materiałów uszczelniających. Kolejny narzucający się wniosek, to ten, że nawet przy najlepiej wykonanym montażu, wprowadzenie do wnętrza pomieszczeń puszki rolety nadstawnej prowadzi bezpośrednio do zwiększenia infiltracji powietrza. Użyta w badaniu puszka rolety nie miała otworu „pod pasek sterujący”. Należy przypuszczać, że gdyby takie wyprowadzenie sterowania istniało, wyniki uległyby dalszemu i to znacznemu pogorszeniu.
| Opis próbki i sposobu uszczelnienia połączenia | Próbka nr 1 | Próbka nr 2 | Próbka nr 3 | Próbka nr 4 | ||||
| Oszklenie stałe 970 mm x 970 mm | Oszklenie stałe 970 mm x 970 mm | Oszklenie stałe 970 mm x 970 mm | Oszklenie stałe 970 mm x 970 mm z puszką rolety | |||||
| Głębokość kształtownika 70 mm | Głębokość kształtownika 85 mm | Głębokość kształtownika 70 mm | Głębokość kształtownika 70 mm | |||||
| Korek/PU/Folia | Korek/PU/Folia | Folia/PU/Folia | Korek/PU/Folia | |||||
| Przepływ powietrza przez badaną próbkę | ||||||||
| Ciśnienie (Pa) | V0 (m3/h) | VL (m3/hm) | V0 (m3/h) | VL (m3/hm) | V0 (m3/h) | VL (m3/hm) | V0 (m3/h) | VL (m3/hm) |
| 50 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,05 | 0,01 |
| 100 | 0,00 | 0,00 | 0,05 | 0,01 | 0,00 | 0,00 | 0,60 | 0,14 |
| 150 | 0,00 | 0,00 | 0,35 | 0,09 | 0,00 | 0,00 | 0,95 | 0,22 |
| 200 | 0,00 | 0,00 | 0,45 | 0,11 | 0,00 | 0,00 | 1,10 | 0,27 |
| 250 | 0,00 | 0,00 | 0,55 | 0,14 | 0,00 | 0,00 | 1,90 | 0,45 |
| 300 | 0,00 | 0,00 | 0,60 | 0,15 | 0,00 | 0,00 | 2,30 | 0,53 |
| 450 | 0,00 | 0,00 | 0,90 | 0,22 | 0,00 | 0,00 | 3,10 | 0,74 |
| 600 | 0,10 | 0,02 | 1,00 | 025 | 0,00 | 0,00 | 4,00 | 0,95 |
Badanie przeprowadzone przez ROLMET potwierdziło możliwość zastosowania „korka w płynie”, jako jednego z alternatywnych materiałów uszczelniających połączenie okna z ościeżem. Jeżeli zastanawia kogoś tak, jak nas zastanowiła różnica szczelności połączenia próbki nr 1 i próbki nr 2, które w zasadzie niczym się nie różnią oprócz głębokości kształtownika oszklenia stałego, to znaleźliśmy bardzo prawdopodobne wyjaśnienie zjawiska. Przyczyna zwiększonej infiltracji próbki nr 2 tkwi w piance PU oraz prawdopodobnie w sposobie jej aplikacji w połączenie. Spójrzcie na dwa kolejne zdjęcia wykonane już po badaniu, podczas demontażu próbek.
Problemem nie są widoczne mniejsze i większe kawerny powstałe w strukturze pianki. Co prawda w warunkach naturalnej eksploatacji ze względu na znajdujące się w nich powietrze mogłyby być ewentualną przyczyną powstawania miejscowych zawilgoceń pianki, skutkujących zwiększoną infiltracją, ale tylko w dłuższym okresie czasu po montażu.
Prawdziwy powód większej przepuszczalności powietrza przez połączenie w próbce nr 2 tkwi w sporej wielkości „dziurach”, które powstały w piance dokładnie w miejscu, w którym przechodziły przez nią śruby mocujące oszklenie stałe do ścianki konstrukcyjnej. Nie dochodziliśmy przyczyn powstania tego zjawiska, bo to raczej materia, którą powinni zająć się producenci pianek PU. Dla monterów i inwestorów jest ważne, że w ogóle coś takiego zdarzyło się w warunkach badawczych, więc należy przyjmować, że może zdarzyć się również na budowie o czym warto pamiętać.
Omawiając wyniki badań przepuszczalności powietrza przez połączenia okna z ościeżem wykonane przez ROLMET koniecznie trzeba zwrócić uwagę na próbkę nr 3. Krótkookresowe osiągnięcie całkowitej szczelności połączenia w warunkach badawczych do wartości ciśnienia próbnego 600 Pa jest osiągalne i możliwe. W ten sposób otrzymujemy potwierdzenie wyników naszych wcześniejszych badań, przy czym kolejny raz okazuje się, że… klasyka górą! Tę wyjątkową szczelność połączenia uzyskano stosując kombinację folii uszczelniających i pianki PU, czyli bardzo popularnego sposobu montażu warstwowego.
Zwycięstwo montażowej „klasyki” zdopingowało nas, do podjęcia „działań destrukcyjnych”. Jeżeli szczelność połączenia próbki nr 3 zachowana została przy ciśnieniu 600 Pa, to o ile większe ciśnienie wytrzyma nie tracąc właściwości? Poprosiliśmy Pana Adama Mścichowskiego, szefa Mobilnego Laboratorium Techniki Budowlanej z Wałbrzycha, który całe badanie przeprowadził i nadzorował do podawania coraz większych wartości ciśnień, aż do momentu zarejestrowania przez urządzenie pomiarowe przepływu powietrza przez połączenie.
Możecie nam teraz wierzyć lub nie, ale monterzy ROLMETU wykonali połączenie, które zachowało całkowitą szczelność do wartości ciśnienia ujemnego (ssanie) 1000 Pa oraz ciśnienia dodatniego (parcie) 2000 Pa. To fantastyczny wynik dla niczym nieosłoniętego złącza świadczący dobrze o materiałach, a jeszcze lepiej o umiejętnościach wykonawców.
Szczelność montażu, kogo to obchodzi?
Stawiamy to przewrotne pytanie nie bez przyczyny. Montaż okien zaczyna nabierać znaczenia zarówno dla nabywców, jak i wykonawców z tym jednak zastrzeżeniem, że ciągle mówi się o nim w samych ogólnikach. Po rynku krążą jakieś „ciepłe montaże”, a „prawidłowy montaż” dla każdego ciągle znaczy zupełnie co innego. Łatwo się o tym przekonać wędrując po budowach.
Cieszymy się więc niezmiernie, że ROLMET dołączył do niewielkiej grupy świadomych firm, które szczelność montażu obchodzi zarówno w ogóle, jak i w szczególe. To dobra informacja przede wszystkim dla klientów tej niewielkiej firmy z Jeleniej Góry. Macie Państwo teraz obok siebie partnera, który mówiąc o montażu okien nie tylko mówi co wie, ale przede wszystkim wie co mówi, a na dodatek potrafi zrobić to o czym mówi, jak mało kto lub nawet nikt w najbliższej okolicy. Udowodnił to w badaniach.
OKNOTEST.PL
