Serwis okien, czy to potrzebne?

Podczas spotkania z członkami pewnej wspólnoty mieszkaniowej zainteresowanymi wymianą standardowych okien z PVC-U na okna z PVC-U segmentu Premium zadaliśmy pytanie, czy pamiętają kiedy po raz ostatni zostały umyte okna w ich mieszkaniach? Większość pamiętała doskonale. Zapytaliśmy więc, czy pamiętają kiedy po raz ostatni poddali swoje okna przeglądowi serwisowemu? Konsternacja. Nikt nie pamiętał takiego zdarzenia.

Oko za oko

Piękna, złota i ciepła tegoroczna jesień już za nami. Każdego dnia robi się coraz chłodniej, a na dodatek często wieje i leje. Wraz z naturalną zmianą pogody rozpoczyna się sezon narzekania na nieszczelności okien i drzwi balkonowych oraz tradycyjne porównania, że prawie nowe okna są nieszczelne, a te stare, to 30 lat miały i dawały radę. Nie pora dociekać, które okna są lepsze, te dzisiejsze, czy te wczorajsze, ale warto przypomnieć, że 30 lat temu wiosna zaczynała się od powszechnego malowania i dopieszczenia drewnianych okien, a kto nie zdążył na wiosnę, konserwował okna wczesną jesienią, byle zdążyć przed zimą. Domy pachniały farbą olejną, kitowano szyby, wymieniano uszczelki. Z nastaniem ery okien z PVC-U, których malować nie trzeba, zanikła zwyczajowa dbałość o okna. Wstyd powiedzieć, ale dzisiaj prawie nikt ich należycie nie konserwuje, a cała pielęgnacja, to umyć je raz na jakiś czas. Nic dziwnego, że czasem „odwdzięczają się”, jak w znanym powiedzeniu o Kubie i Bogu. My nie dbamy o okna, okna nie dbają o nasz komfort. Oko za oko.

Sprawne okno wymaga serwisu

Najczęstszą przyczyną wezwania okiennego serwisu bywają kłopoty z otwieraniem i zamykaniem. Okno „haczy się”, skrzydło ociera o ramę ościeżnicy, a klamkę trzeba dokręcać „na siłę”, wtedy sprawa dla użytkownika jest jasna, trzeba wezwać serwis. Szkoda tylko, że w takim przypadku okno nie potrzebuje już serwisu, ono potrzebuje naprawy! Gdyby wcześniej było odpowiednio serwisowane pewnie w ogóle nie doszłoby do „haczenia”. Podobnie bywa z przewiewami. Póki okno sprawnie działa i tylko przez nie „trochę wieje”, użytkownicy bagatelizują, to… nawet dobrze, że wieje, bo dom nie termos, wentylacja lepiej działa i… grzyba nie będzie. Mało kto kojarzy narastającą infiltrację powietrza z pogorszeniem stanu technicznego okna na skutek eksploatacji. Szukając jakiejś serwisowej analogi do głowy przychodzą nam okresowe przeglądy po zakupie nowego samochodu. Co kilkanaście tysięcy kilometrów jedziemy do serwisu na przegląd samochodem sprawnym tylko po to, by dokonać niezbędnych wymian zużywających się materiałów eksploatacyjnych i przedłużyć sprawność auta. Z oknami powinno być podobnie i aż dziw bierze, że tak nie jest. Co jeszcze dziwniejsze, nie dbamy o okna nawet wtedy, gdy ich cena przekracza wartość naszego samochodu.

Co „psuje” okna?

Gdyby zapytać, co jest podstawową przyczyną „psucia” okien, mało kto wskaże na codzienną eksploatację. Użytkownikom nie przychodzi do głowy, że codzienne otwieranie i zamykanie, manewrowanie okuciami, ściskanie uszczelek prowadzi do zużycia okna i znaczącej utraty pierwotnych, fabrycznych poziomów właściwości użytkowych. Okazuje się, że sami „psujemy” własne okna, a psujemy je tym bardziej, im mniej o nie dbamy podczas użytkowania. Zainspirowani rozmową z mieszkańcami wspólnoty mieszkaniowej, aby pokazać, jak eksploatacja może wpływać na zmianę właściwości użytkowych okien przeprowadziliśmy w fabrycznym laboratorium firmy VETREX w Tczewie badanie, którego wynikami chcemy się teraz podzielić. Przebieg tego eksperymentalnego testu starzeniowego okien można obejrzeć na filmie.

Badaniom laboratoryjnym pod kątem ustalenia wpływu eksploatacji na takie podstawowe cechy użytkowe okna jak:

• Siły operacyjne
• Przepuszczalność powietrza
• Wodoszczelność

poddane zostały trzy konstrukcje okienne linii produktowej VETREX V82 o wymiarach S = 1182 mm; H = 1496 mm, powierzchni całkowitej 1,77 m² oraz długości linii stykowej 5,03 mb i następujących funkcjach otwierania:

Okno uchylno-rozwierne VETREX V82 ProSafe	Okno rozwierne VETREX V82	Okno uchylne VETREX V82

Wpływ eksploatacji na stan techniczny okien

Mając na względzie powszechną praktykę, że serwis wzywany jest dopiero wtedy, gdy okna tracą funkcjonalność działania, o czym już wcześniej pisaliśmy, inicjując test przyjęliśmy założenie, aby poprzez czynności regulacyjne, a w zasadzie rozregulowanie wykonywane w trakcie badań nie doprowadzić do przekroczenia wartości sił operacyjnych odpowiedzialnych za sprawność działania okuć oraz ruch i funkcjonowanie skrzydeł okiennych, koncentrując całą uwagę na monitorowaniu zmian szczelności okna, w pełni funkcjonalnego, odwzorowując tym samym warunki zużycia podczas codziennej eksploatacji.

Ilustracją przyjętego założenia jest tabela nr 1, w której przedstawiamy maksymalne, dopuszczalne wartości sił operacyjnych, zbadane wartości sił operacyjnych w oknie „nowym” oraz zbadane wartości sił operacyjnych w oknie eksploatowanym, rozregulowanym, a także zakres zmiany wartości sił dla poszczególnych funkcji okien.

Tabela nr 1

	Wartość sił operacyjnych (N)
	Otwieranie	Zamykanie	Uchylanie	Otwieranie	Zamykanie	Uchylanie
Wartość dopuszczalna	100	100	100	100	100	100
Wartość w oknie nowym	76,6	98,0	74,0	25,9	32,9	21,2
Wartość w oknie eksploatowanym	35,6	40,7	38,4	19,7	19,5	18,4
Zmiana wartości sił	54%	58%	48%	24%	41%	13%

Siły operacyjne w oknie odpowiadają za sprawność otwierania i zamykania. Zmiana wartości sił ponad wartości dopuszczalne doprowadziłaby do „haczenia”. Zmiana wartości sił operacyjnych w zakresie od kilkunastu do kilkudziesięciu procent poniżej wartości właściwej dla okna nowego będzie odczuwana przez użytkownika, jako zmniejszenie siły potrzebnej do sterowania okuciami, co z pewnością nie skłoni go do wzywania serwisu. Użytkownik pomyśli raczej, że po pewnym okresie eksploatacji „okno ułożyło się”, a wszystkie elementy ze sobą doskonale współpracują, stąd wrażenie, że otwiera się i zamyka łatwiej niż po zakupie i instalacji. Jak bardzo zwodnicze może być takie przeświadczenie przekonują wyniki badań szczelności powietrznej i wodoszczelności konstrukcji okiennych. Zmniejszenie wartości sił operacyjnych odczuwane, jako poprawa komfortu obsługi zdecydowanie negatywnie wpływa na obie wyżej wymienione właściwości użytkowe każdego okna.

Tabela nr 2

	Przepuszczalność powietrza - całkowita objętość strumienia powietrza Vo (m3/hm)
Ciśnienie prędkości wiatru	100 Pa 46 km/h	600 Pa 112 km/h	100 Pa 46 km/h	600 Pa 112 km/h	100 Pa 46 km/h	600 Pa 112 km/h
Strumień powietrza Vo w oknie nowym	0,35	4,55	0,15	6,60	3,60	19,25
Strumień powietrza Vo w oknie eksploatowanym	2,15	33,50	2,20	45,35	6,65	49,25
Zmiana objętości strumienia Vo	614%	736%	1467%	687%	185%	256%

Zbadane objętości całkowitych strumieni powietrza przedostających się do pomieszczeń przy danych ciśnieniach prędkości wiatru prezentowane w tabeli nr 2  jednoznacznie pokazują, że okno w przeświadczeniu użytkownika „sprawne” może być już wyeksploatowane technicznie, radykalnie zmieniając swoją szczelność powietrzną. Zmiany szczelności idą w setki, a nawet tysiące procent ubytku szczelności w stosunku do okien nowych. Jaki będzie tego skutek dla użytkownika?

Jeśli w sezonie grzewczym będzie niewiele dni, w których prędkość wiatru przekroczy 50 km/h, a temperatura powietrza zewnętrznego będzie relatywnie wysoka, użytkownicy mogą dojść do wniosku, że przez okno tylko „trochę wieje” i można z tym żyć. Jeżeli jednak zdarzy się nam zima z prawdziwego zdarzenia, nasze wydatki na ogrzewanie nagle poszybują w górę wręcz niebotycznie! Nie może dla portfela pozostać obojętny fakt, czy do temperatury pokojowej + 20 °C musimy w trakcie całego sezonu grzewczego ogrzać 9.000 m³, czy 860.000 m³ zimnego powietrza przenikającego przez okno do pomieszczeń i nie będzie tu miało większego znaczenia, w jaki sposób ogrzewamy pomieszczenia. Przypomnimy tylko, że w sezonie grzewczym trwającym w Polsce średnio 5112 godzin, do ogrzania 1 m³ powietrza do 20 °C potrzeba mniej więcej 33,5 kWh energii!

Codzienna eksploatacja okna i jego naturalne zużycie nie pozostaje także bez wpływu na wodoszczelność konstrukcji okiennych. Zakres zmian wodoszczelności przedstawiamy w tabeli nr 3.

Tabela nr 3

	Wodoszczelność konstrukcji okiennych
Wodoszczelność okno nowe	1050 Pa = 148 km/h	900 Pa = 137 km/h	750 Pa = 125 km/h
Wodoszczelność okno eksploatowane	600 Pa = 112 km/h	300 Pa = 79 km/h	600 Pa = 112 km/h

Ubytek wodoszczelności nie jest już tak spektakularny, jak ubytek szczelności powietrznej, nie mniej należy go uznać za widoczny i znaczący z punktu widzenia możliwych następstw. W zależności od konstrukcji i funkcjonalności okna można przewidywać, że codzienna eksploatacja przy braku należytego serwisu może prowadzić do obniżenia wodoszczelności okna o kilka klas, co w określonych warunkach pogodowych, przy wystąpieniu nawalnego deszczu w połączeniu z silnymi porywami wiatru może zakończyć się zalaniem mieszkania, szczególnie wtedy, gdy nas w nim nie będzie.

Serwis okien, czy jest potrzebny?

Po tej sporej dawce informacji technicznych uzyskanych podczas badania pora na krótkie podsumowanie wyników i kilka wniosków. Postaramy się je przedstawić w możliwie krótki sposób, aby mogły przydać się w przyszłości każdemu potencjalnemu nabywcy okien:

1. Wszystkie okna z PVC-U podlegają procesowi naturalnego zużycia, któremu nie można zapobiec, ale któremu można skutecznie przeciwstawić się, poddając okna regularnym przeglądom serwisowym.
2. Wszystkie okna z PVC-U wymagają regularnych przeglądów serwisowych o ile nie chcemy ich wymieniać szybciej niż to naprawdę konieczne.
3. Wybierając okna do domu lub mieszkania decyduj się na takie, które charakteryzują się możliwie najwyższym poziomem właściwości użytkowych, wtedy nieuchronny proces naturalnego zużywania powoduje mniejsze straty i ograniczone jest ryzyko powstawania szkód.
4. Kupuj okna, dla których producenci jasno określili poziomy szczelności powietrznej i wodoszczelności oraz unikaj sprzedawców, którzy nie mogą przedstawić odpowiednich wyników badań lub twierdzą, że to dla Ciebie nieważne.
5. Pytaj sprzedawców, czy w ramach obsługi posprzedażowej świadczą odpłatnie lub nieodpłatnie usługi serwisowe oraz czy regularny serwis okien wpłynie na wydłużenie okresów ochrony w trybie gwarancji jakości lub rękojmi za wady.
6. Zagwarantuj sobie w umowie świadczenie usług serwisowych, to kosztuje niewiele, a wydłuża sprawność działania i przydatność okien na wiele lat.

Dziękujemy firmie VETREX z siedzibą w Tczewie za współpracę, przygotowanie konstrukcji okiennych i udostępnienie laboratorium, komory ciśnieniowej oraz sprzętu technicznego niezbędnego do przeprowadzenia badania. Jednocześnie informujemy, że przedstawione w tabelach wyniki badań mają wyłącznie charakter poglądowy. W każdym indywidualnym przypadku codziennej eksploatacji okien i drzwi balkonowych wartości sił operacyjnych oraz poziomy szczelności powietrznej i wodoszczelności, jak i wielkość zmian tych poziomów mogą być różne od wartości i poziomów prezentowanych w tabelach.

OKNOTEST.PL

+48 58 692 24 00
https://vetrex.eu
oferty@vetrex.eu