Jakie szyby do drzwi balkonowych HST?

Otrzymaliśmy ciekawe pytanie dotyczące wymagań, jakie powinno spełniać oszklenie drzwi balkonowych unoszono-przesuwnych HST. Pytający twierdził, że po rynku krąży informacja, jakoby konieczne było stosowanie szyb bezpiecznych zgodnie z normą zawartą w § 295 Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Czy rzeczywiście drzwi balkonowe HST obowiązkowo należy szklić szybami zapewniającymi bezpieczeństwo użytkowników w przypadku stłuczenia?

Błahe pytanie o doniosłych skutkach

Pytanie o zgodność oszklenia drzwi balkonowych HST z wymaganiem § 295 Warunków Technicznych  tylko z pozoru jest błahe. Śmiało można przyjąć, że każdego roku, co najmniej kilkanaście tysięcy sztuk drzwi balkonowych HST zostaje wprowadzanych do obrotu przez polskich producentów. Bez większej pomyłki można też przyjąć, że 99,9 % tego rodzaju wyrobów wyposażonych jest w standardowe szyby zespolone, które nie zapewniają bezpieczeństwa użytkowników w przypadku stłuczenia o ile nabywca sam z siebie nie zażyczył sobie innego rodzaju oszklenia.

Gdyby więc potwierdziła się informacja, że do oszklenia drzwi balkonowych HST znajduje zastosowanie § 295 Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie fala kosztownych roszczeń o doprowadzenie wyrobów do zgodności z wymaganiem mogła by przyjąć monstrualne rozmiary, prowadząc do nieprzewidywalnych negatywnych skutków. Koszt wyprodukowania, dostaw i wymiany szyb w dziesiątkach tysięcy drzwi balkonowych objętych jeszcze terminami gwarancji lub rękojmi za wady byłby gigantyczny. Warto więc poszukać odpowiedzi na pytanie, które może rodzić aż tak doniosłe skutki.

Analizę zagadnienia trzeba rozpocząć od przedstawienia treści wymagania zawartego w § 295 Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, stwierdza się w nim, co następuje: „Skrzydła drzwiowe, wykonane z przezroczystych tafli, powinny być oznakowane w sposób widoczny i wykonane z materiału zapewniającego bezpieczeństwo użytkowników w przypadku stłuczenia.”

Czy do drzwi balkonowych HST można odnieść użyte ab initio w poprzednim zdaniu sformułowanie: „Skrzydła drzwiowe, wykonane z przezroczystych tafli”?

Okna i drzwi definicje

Na początek spróbujmy korzystając z Polskich Norm przyporządkować drzwi balkonowe HST do jakiejś rodziny wyrobów. Czy drzwi balkonowe HST, to bardziej okno, bardziej drzwi, a może jeszcze co innego? Odpowiedź przynoszą definicje zawarte w normie PN-EN 12519 „Okna i drzwi – Terminologia”, które prezentujemy poniżej:

Norma PN-EN 12519 pkt 2.2.12

Okno – element budowalny do zamykania otworu w ścianie lub pochyłym dachu, który umożliwia dopływ światła i może zapewnić wentylację

Norma PN-EN 12519 pkt 2.3.1

Drzwi - element budowalny do zamykania otworu w ścianie, który umożliwia dostęp lub przejście osób pieszych i który w stanie zamkniętym może umożliwiać przepuszczanie światła

Norma PN-EN 12519 pkt 2.2.2

Drzwi balkonowe – okno o wysokości drzwi, które umożliwia dostęp lub przejście

Okazuje się, że przywołana norma definicyjna wyróżnia wśród okien i drzwi dodatkową grupę wyrobów nazwanych „drzwiami balkonowymi” wskazując jednoznacznie, że „drzwi balkonowe”, to szczególny rodzaj okna, „okna o wysokości drzwi”. Kto pamięta jeszcze katalog okien typowych łatwo przypomni sobie, że na określenie wyrobu obecnie nazywanego powszechnie „drzwiami balkonowymi” używano w nim pojęcia „okno balkonowe”, co w zestawieniach stolarki zastępowano skrótem „OB”, którym architekci posługują się do dzisiaj.

Kolejne argumenty potwierdzające, że drzwi balkonowe HST są jednak oknem, a nie są drzwiami w rozumieniu okiennej terminologii odnajdziemy zestawiając i łącząc ze sobą dwie definicje dotyczące drzwi zewnętrznych. Pierwsza z nich znajduje się w punkcie 2.3.7 normy PN-EN 12519 i wskazuje, że drzwi zewnętrzne – to drzwi oddzielające stronę zewnętrzną budynku od wnętrza budynku. Druga znajduje się w punkcie 3.1 normy PN-EN 14351-1 i precyzuje, że głównym zamierzonym zastosowaniem drzwi zewnętrznych jest przechodzenie osób pieszych. Czy główną funkcją drzwi balkonowych HST jest przechodzenie osób pieszych? Już tylko z faktu umieszczenia klamki sterującej okuciami wyłącznie po stronie wewnętrznej odpowiedź musi być negatywna. Przechodzenie pieszych z pewnością nie jest główną funkcją drzwi balkonowych HST, co tylko potwierdza, że ten rodzaj konstrukcji ma cechy i pełni funkcje okna. Tym samym jest wysoce wątpliwym, aby użyte na początku § 295 Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie pojęcie „skrzydła drzwiowe” mogło odnosić się do skrzydeł drzwi balkonowych HST.

W Rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie mówi się o „skrzydłach drzwiowych, wykonanych z przezroczystych tafli”. Czy skrzydła drzwi balkonowych HST są wykonane z przezroczystych tafli? Zacznijmy od tego, że podstawowa konstrukcja drzwi balkonowych HST z reguły składa się z jednego ruchomego skrzydła i jednej części stałej o mniej więcej takich samych wymiarach, jak to skrzydło. Czy byłoby sensownym wymaganie stosowania oszklenia wykonanego z materiału zapewniającego bezpieczeństwo użytkowników w przypadku stłuczenia wyłącznie w ruchomym skrzydle drzwi balkonowych HST pozostawiając dowolność, co do oszklenia części stałej o podobnych rozmiarach? Naszym zdaniem to bez sensu, a zatem przyjmujemy, że tak sformułowane wymaganie musi odnosić się do całkiem innego wyrobu niż drzwi balkonowe HST. Jakiego wyrobu? Nietrudno to ustalić. W punkcie 3.5 normy PN-EN 14351-1 „Okna i drzwi -- Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne…” odnaleźć można definicję wyrobu nazwanego „drzwi szklane bezościeżnicowe”:

Drzwi szklane bezościeżnicowe - drzwi, których skrzydło (skrzydła) i wszystkie elementy przyległe są wykonane ze szkła (oszklenie pojedyncze lub szyba zespolona izolacyjna), bez ramy nośnej lub przenoszącej obciążenie.

Skrzydła drzwi balkonowych HST wykonywane są z kształtowników z PVC-U, drewna lub aluminium, które pełnią funkcję nośną dla oszklenia, a zatem nie są wykonywane bezpośrednio i całkowicie z „przezroczystych tafli” szkła. Tak oto w prosty sposób ustaliliśmy wyrób, do którego adresowane jest wymaganie zawarte § 295 Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, są to drzwi szklane bezościeżnicowe, których głównym zamierzonym zastosowaniem jest przechodzenie osób pieszych i które znajdują zastosowanie przede wszystkim w obiektach użyteczności publicznej.

Prawo i rozsądek

Jeśli już dotknęliśmy zagadnienia związanego z oszkleniem drzwi balkonowych HST, chcemy powiedzieć, że o ile obowiązek stosowania szyb bezpiecznych nie wynika bezpośrednio z przepisów prawa, powinien wynikać… ze zdrowego rozsądku. Używając pojęcia „szyba bezpieczna” mamy na myśli nie tyle szyby zespolone o podwyższonej odporności na włamanie, co szyby wykonane z hartowanego szkła float. Ten rodzaj oszklenia nie tylko zapewni bezpieczeństwo użytkowników w przypadku stłuczenia lecz także radykalnie zwiększy trwałość oraz odporność nie małych przecież tafli szkła na negatywne skutki oddziaływania różnic temperatur, a w szczególności wielokrotnego nagrzewania i stygnięcia szkła, czyli zjawiska prowadzącego najczęściej do spontanicznego pękania szkła. Drzwi balkonowe HST z czego by ich nie wykonać nie są i nie będą wyrobem tanim. Inwestycja rzędu kilku procent wartości wyrobu w trwałość, komfort i bezpieczeństwo nie wydaje się być przesadą, co więcej udowodni, że inwestor nie tylko mówi o bezpieczeństwie rodziny lecz naprawdę ma je na uwadze i w cenie.

OKNOTEST.PL