Dimension+. Niezwykłe okna pięciokomorowe.

Nie tak dawno przedstawialiśmy austriacką firmę Internorm. Obecna w kilkunastu krajach Europy, sprzedała do tej pory kilkanaście milionów okien. Tajemnica jej sukcesu zdaje się tkwić między innymi w niekonwencjonalnych rozwiązaniach technicznych stosowanych przy produkcji nawet prostych konstrukcji okiennych. Spróbujmy wspólnie ocenić, czy pięciokomorowe okna z Internormu, to najzwyklejszy standard jakiego wszędzie pełno, czy jednak całkiem inny, niezwykły „wymiar” okien z PVC, taki DIMENSION+.

Pięć komór MD.

Nasze pierwsze spotkanie z oknami DIMENSION+ miało miejsce w trakcie targów BUDMA. Wtedy powstało prezentowane poniżej zdjęcie, naszym zdaniem, jednego z najefektowniejszych złożeń kształtowników okiennych dostępnych na rynku. Co jeszcze oprócz efektownego designu można wyczytać ze zdjęcia?

DIMENSION+, to klasyczny przykład profili z uszczelnieniem środkowym (MD). Pięciokomorowe kształtowniki o takiej budowie są prawdziwą rzadkością. Widoczna na zdjęciu masywna „płetwa” środkowa ramy ościeżnicy (1), będąca trwałym elementem konstrukcji, to zdecydowanie więcej niż proponowane przez niektórych konkurentów opcjonalne rozwiązanie uszczelnienia środkowego oparte na użyciu dodatkowej wciąganej uszczelki.

Siła i szczelność docisku skrzydła do stabilnej płaszczyzny „płetwy” środkowej będzie porównywalna z siłą docisku dwóch pozostałych uszczelek przylgowych ramy i skrzydła okna (2)(3). Tym samym w odróżnieniu od standardowych pięciokomorowych okien PVC, w DIMENSION+ wilgoć i zimne powietrze zewnętrzne próbujące przeniknąć do wnętrza pomieszczeń napotyka dodatkową, solidną zaporę.

Ze względu na drogi rozchodzenia hałasu w oknie, taka konstrukcja kształtowników ma również pozytywny wpływ na izolacyjność akustyczną okna. Rama ościeżnicy DIMENSION+ posiada dużą komorę środkową (4), w której mocowane jest stalowe wzmocnienie. Skrzydło bez wzmocnień stalowych (5), z szerokim wrębem szklenia.

Funkcję statyczną stalowego wzmocnienia w skrzydle, przejmuje szyba zespolona, wklejana na całym obwodzie styku szyby z profilem (6). W przypadku uszkodzenia szkła, technologia wklejanej szyby FIX-O-ROUND sprawia, że wymienić można samą szybę bez konieczności wymiany całego skrzydła. Masywne ściany widoczne okien DIMENSION+ wskazują, że mamy do czynienia z kształtownikami w klasie A według normy PN-EN 12608:2004.

Na uwagę zasługuje również specjalna listwa wpięta w progową część ościeżnicy. Ułatwia ona montaż parapetów zewnętrznych, a jej konstrukcja wskazuje, że nie powinna przy okazji powodować mostka termicznego w tym newralgicznym obszarze konstrukcji okiennej. To tyle o tym, co można wyczytać ze zdjęcia, pora na więcej szczegółów.

Kształtowniki INTERNORM DIMENSION+

Chyba każdy z użytkowników okien potrafiłby prawidłowo wymienić podstawowe elementy konstrukcji okna. Z czego składa się okno? Otwierane, czy nie, każde musi mieć ramę, czyli ościeżnicę. Jeśli można je otwierać, wtedy na pewno posiada ościeżnicę i skrzydło, czyli element otwierany. O ile w oknie występuje więcej niż jeden element otwierany w skład konstrukcji z pewnością wchodzą dodatkowo słupki, stałe lub ruchome. Przyjrzyjmy się zatem poszczególnym elementom konstrukcji okna DIMENSION+, aby sprawdzić czy i czym różnią się one od swoich konkurentów.

Ramy ościeżnic

W oknach DIMENSION+, projektanci i inwestorzy mogą wybierać najodpowiedniejsze dla nich rozwiązanie spośród czterech różnych wersji kształtownika ościeżnicy.

Pierwszym i podstawowym czynnikiem odróżniającym ościeżnice DIMENSION+ od innych dostępnych na rynku ram pięciokomorowych są wymiary, a w szczególności ich 80 mm głębokość. Rynkowy standard w tym segmencie, to 70 mm. Zdarzają się również profile o jeszcze mniejszej głębokości, na przykład 68 mm oraz takie „przetargowe” i „marketingowe” quasi pięciokomorówki o głębokości 60 – 63 mm, którymi w ogóle nie warto sobie zawracać głowy.

U niektórych konkurentów Internormu można także znaleźć kształtowniki o większej niż standard głębokości, na przykład 73 mm, a nawet 76 mm. Jednak prezentowane 80 mm DIMENSION+ przebija wszystko i jest ewenementem wśród pięciokomorowych ościeżnic PVC zbrojonych stalą. Dlaczego przywiązujemy taką wagę do wymiaru głębokości kształtownika okiennego?

Ponieważ jest to jeden z podstawowych czynników wpływających na izolacyjność cieplną profili. Dzięki niskiej przewodności cieplnej powietrza, której wartość obliczeniową norma PN-EN 12524:2003 ustala na poziomie λ = 0,025 W/(m²*K), zamknięte w komorach kształtownika, staje się ono naturalnym izolatorem. Im większy wymiar głębokości kształtownika, tym więcej w nim powietrza, co przy właściwej konstrukcji i rozmieszczeniu komór powinno sprawiać, że jego przenikalność cieplna będzie niewielka, a okno „cieplejsze”.

Oprócz największej głębokości, kształtowniki DIMENSION+ posiadają jeszcze jedno istotne „naj”, czyli najmniejszą szerokość całkowitą. Ościeżnica o szerokości 50 mm jest najwęższą znaną nam pięciokomorową ramą okna PVC. Czy szerokość kształtowników ma jakieś istotne znaczenie dla konstrukcji okna?

Owszem ma. Przy wyborze rozwiązań technicznych dla naszych okien warto pamiętać, że szerokość kształtowników wpływa bezpośrednio na ilość światła docierającego do pomieszczeń. Im mniejsza szerokość kształtowników okiennych, tym większa widoczna powierzchnia szyb. Im większa widoczna powierzchnia szyb, tym więcej światła w pomieszczeniach.

Na podstawie prezentowanych wyżej schematów ram dość łatwo to ustalić. Przyjmijmy dla uproszczenia, że pożądane przez nas okno ma być nieotwierane i mieć wymiar metr na metr, 1000 mm x 1000 mm.

Po uwzględnieniu szerokości uszczelek przyszybowych, widoczne pola powierzchni szyby dla poszczególnych szerokości ram ościeżnic wyniosą:

• Ościeżnica 50 mm – widoczne pole powierzchni szyby = 0, 774 m²
• Ościeżnica 71 mm – widoczne pole powierzchni szyby = 0, 729 m²
• Ościeżnica 85 mm – widoczne pole powierzchni szyby = 0, 682 m²
• Ościeżnica 100 mm – widoczne pole powierzchni szyby = 0, 634 m²

Jak widać z powyższych obliczeń dla okna stałego (fix) o wymiarze 1000 x 1000 mm, w zależności od doboru kształtownika ramy ościeżnicy, różnica widocznej powierzchni szyb zmienia się w przedziale od 6% do 22%. Dla okien otwieranych, ze względu na stosowane w ich konstrukcji kształtowniki skrzydeł i słupków, wielkości widocznych powierzchni szyb będą inne niż podane wyżej, tym nie mniej z pewnością wystąpią o czym warto pamiętać planując zakup okien.

O szerokości kształtowników nie powinni zapominać także architekci. W polskich przepisach techniczno-budowlanych, w § 57 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 (Dz.U z 2002 r Nr 75 poz. 690 z późn. zm.) stwierdza się między innymi, że w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi stosunek powierzchni okien, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:8.

Bez większego błędu można przyjąć, że podane wyżej widoczne pola powierzchni szyb odpowiadają powierzchni okien liczonej w świetle ościeżnic. A jeśli tak, to pozostając przy naszym nieotwieranym oknie 1000 x 1000 mm, w zależności od wybranego przez projektanta rodzaju ościeżnicy powierzchnia pomieszczenia doświetlanego przez to okno może zmieniać się również w zakresie od 6% do 22%.

Planując zastosowanie w budynku okna o ustalonych wymiarach modularnych, w zależności od wybranej szerokości kształtowników powierzchnia właściwie doświetlonego pomieszczenia może mieć równie dobrze 10 m² jak i zaledwie 8 m². Przy cenach mieszkań oscylujących w granicach 5.000,- zł za 1 m², znajomość powyższych zagadnień oraz rozwiązań systemowych może być warta krocie zarówno dla deweloperów jak i inwestorów indywidualnych.

Kształtowniki skrzydeł okiennych

Inwestorzy wybierający okna DIMENSION+ oprócz czterech typów ościeżnic, mają do dyspozycji trzy różne typy skrzydeł okiennych. Każde ze skrzydeł doskonale współpracuje z dowolną z wcześniej pokazanych ram okiennych. Poniżej na kolejnych schematach pokazujemy wybrane złożenia ościeżnic i skrzydeł wraz z charakterystycznymi dla nich wartościami wymiarów szerokości i głębokości.

Jak już wcześniej pisaliśmy skrzydła nie są zbrojone stalą, a funkcje statyczne konstrukcji przejmuje na siebie szyba zespolona łączona trwale z kształtownikami w technologii FIX-O-ROUND. Zastosowanie technologii wklejania szyb na skalę przemysłową w oknach pięciokomorowych, to kolejny wyróżnik okien Internormu, bowiem na polskim rynku technologia ta jest jeszcze w powijakach.

Jak się okaże w dalszej części artykułu, technologia „wklejanej szyby”, to nie tylko statyka konstrukcji, ale również jeden z pozytywnych czynników w zakresie ograniczania strat ciepła. Szeroki wrąb szklenia w skrzydle umożliwia bezproblemowe zastosowanie w oknach DIMENSION+ nawet bardzo szerokich pakietów szyb zespolonych.

To szczególnie ważne choćby wtedy gdy zamiarem nabywcy jest zakup okien o wysokiej izolacyjności akustycznej, co wymusza niekiedy zastosowanie szyb o bardzo złożonej konstrukcji. W wyniku swobodnego doboru kombinacji kształtowników ram i skrzydeł można uzyskać złożenia o charakterystyce półzlicowanej (1 i 2) albo niezlicowanej (3). Nie ma to co prawda żadnego istotnego znaczenia technicznego, ale może być ważne dla nabywców ze względów estetycznych.

Słupek stały

Wymieniając wcześniej elementy konstrukcji okiennych wspomnieliśmy także o słupkach, w tym słupkach stałych dzielących okno na dwie niezależne kwatery. Poniżej, dla porządku, prezentujemy wraz z wymiarami schemat złożenia kształtownika słupka stałego i jednej z odmian skrzydła. Tak właśnie może prezentować się środek każdego okna dwudzielnego DIMENSION+.

DIMENSION+ w kolorach

Okna PCV, tak jak wiele innych produktów podlegają okresowym wpływom mody. W ostatnich latach modne stały się na przykład okna kolorowe. Mimo wyższych cen ich sprzedaż zdecydowanie wzrosła i nadal rośnie. Kolorowe okno z tworzywa, to z reguły produkt jedno albo dwustronnie okleinowany specjalną folią imitującą jakiś gatunek drewna.

Były czasy kiedy królował mahoń, czasy ciemnego dębu i okres złotego dębu. Obecnie ze względu na ciągle rosnącą ilość dostępnych kolorów oklein trudno wskazać „kolor wiodący”, ale bez wątpienia kolory są w natarciu. W jednym z wcześniejszych artykułów opisaliśmy 4 sposoby na wyprodukowanie okna kolorowego.

Przypomnijmy je szybciutko. Okno PVC może być kolorowe w wyniku zastosowania specjalnych folii – oklein, malowania powierzchni przy użyciu specjalnych lakierów, koekstruzji ścianek profili PVC z powłoką szkła akrylowego (PMMA) albo założenia na widoczne ścianki kształtowników odpowiednio pomalowanych nakładek z aluminium. Na polskim rynku, ze względów ekonomicznych najpowszechniejszy sposób wytwarzania okien kolorowych, to użycie kształtowników jedno lub dwustronnie okleinowanych.

Internorm, to jednak firma austriacka, stosująca nietuzinkowe rozwiązania techniczne także w produkcji okien kolorowych. Jeśli okno DIMENSION+ ma być kolorowe albo udawać drewniane, to standardowo odbędzie się to przy użyciu mieszanej technologii. Od zewnątrz nakładki aluminiowe, które mogą być pomalowane na dowolny kolor z palety RAL, ale mogą też z powodzeniem imitować mahoń, dąb lub inny gatunek drewna. Od wewnątrz okleina (folia) w tym samym kolorze co nakładki albo w dowolnym innym będącym w ofercie Internormu.

Pogląd na to jak uzyskuje się kolorowe powierzchnie zewnętrzne w oknach DIMENSION+ daje powyższy rysunek, ale jeszcze lepiej widać to na zdjęciu, które zamieściliśmy na początku tego artykułu.

Okna w kolorze, to kolejna cecha odróżniająca produkt Internormu od konkurencji. Po pierwsze technologia „nakładki + okleina” oznacza, że Austriacy nie widzą powodu ulegania presji „niskiej ceny”. Po drugie malowane proszkowo nakładki aluminiowe od strony zewnętrznej okna, narażonej na nieustanne działanie temperatur, wilgoci i zanieczyszczonego powietrza wydają się być o niebo trwalszym rozwiązaniem niż coraz cieńsze warstwy folii łączonej w profilem w procesach termicznych, a nie jak dawniej chemicznych. Żeby zrozumieć w czym rzecz, wystarczy spojrzeć na poniższe zdjęcia. Te kolorowe okleinowane okna mają raptem nieco ponad 5 lat, a okleina od zewnątrz… . To się niestety zdarza.

Folia po stronie wewnętrznej nie musi znosić takich obciążeń, a więc jej trwałość jest raczej niczym nie zagrożona. Stosowane standardowo w kolorowych oknach DIMENSION+ rozwiązanie technologiczne polegające na połączeniu zewnętrznych nakładek aluminiowych i oklein z folii od wewnątrz, choć nie najtańsze, wydaje się być rozwiązaniem optymalnym dla użytkowników ceniących jakość i trwałość produktu.

Okna DIMENSION+ izolacja termiczna i akustyczna

Przygotowując się do napisania tego artykułu jak zwykle w takim przypadku zwróciliśmy się do firmy Internorm z prośbą o udostępnienie wyników badań kształtowników i okien DIMENSION+. Choć pewnie trudno będzie w to uwierzyć, w odpowiedzi otrzymaliśmy dostęp do… 49 najróżniejszych świadectw i raportów z badań produktu i jego elementów wykonanych w notyfikowanych laboratoriach.

Imponująca ilość! Nie sposób przedstawić i opisać w jednym artykule wszystkiego, co wynika z tych dokumentów, dlatego skupimy się na dwóch właściwościach okien, o które często pytają nabywcy. Poniżej w dwóch tabelach przedstawiamy wybrane wyniki badań przenikalności cieplnej i izolacyjności akustycznej okien DIMENSION+.

DIMENSION+ Przenikalność cieplna okna referencyjnego 1230 x 1480 mm (PN-EN 14351-1+A1 2010)
Przeszklenie		Laboratorium	Wynik badania
1	4/16Ar/4 ramka dystansowa z aluminium		ift Rosenheim raport z badań 403 30568/1
2	4/16Ar/4 ramka dystansowa ze stali szlachetnej		ift Rosenheim raport z badań 403 30568/14
3	4/12Ar/4/12Ar/4 ramka dystansowa z aluminium		ift Rosenheim raport z badań 403 30568/5
4	4/12Kr/4/12Kr/4 ramka dystansowa z aluminium		ift Rosenheim raport z badań 403 30568/4
5	6/10Kr/4/16Kr/4 ramka dystansowa ze stali szlachetnej		ift Rosenheim raport z badań 403 40020/1
6	4/12Kr/4/12Kr/4 ramka dystansowa ze stali szlachetnej		ift Rosenheim raport z badań 403 30568/23

Spoglądając na wyniki w tabeli nie sposób oprzeć się wrażeniu, że DIMENSION+ naprawdę potrafi zaskakiwać. Pozytywnie zaskakiwać. Ze standardową szybą i nieco lepszą od aluminiowej ramką dystansową ze stali szlachetnej (2), idealnie pasuje do wymian okien w podlegających termomodernizacji, nieco starszych obiektach budownictwa wielorodzinnego.

Z podstawową dwukomorową szybą z przestrzenią międzyszybową wypełnioną argonem (3), to już okno do dowolnego budynku energooszczędnego. Zamiana argonu wypełniającego przestrzeń między taflami dwukomorowej szyby zespolonej na krypton i ramki dystansowej z aluminiowej na stal szlachetną (6) czyni z okien DIMENSION+ produkt nadający się do zastosowania w budownictwie pasywnym.

Naszym zdaniem, to świetna sprawa gdy producent okna może wykazać na podstawie badań, że w dziedzinie oszczędności energii nawet „zwykła” pięciokomorówka może być naprawdę „niezwykła”.

Kolejna tabela zawiera krótkie streszczenie wyników badań izolacyjności akustycznej okien DIMENSION+. Ograniczanie dyskomfortu przebywania w pomieszczeniach narażonych na znaczne obciążenie hałasem, to jeden z najistotniejszych problemów do rozwiązania, szczególnie na terenach miejskich. Według różnych źródeł wzmożony ruch uliczny powoduje obciążenie pomieszczeń hałasem o natężeniu około 70 dB.

Zgodnie z wymaganiami normy PN-B-02151-3:1999 „Ochrona przed hałasem w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania” uzyskanie odpowiedniego komfortu akustycznego dla mieszkańców wymagałoby zastosowania okien o współczynniku izolacyjności akustycznej właściwej RA₂ = 40 dB. Czy okna DIMENSION+ są w stanie zapewnić taką izolacyjność akustyczną?

DIMENSION+ Izolacyjność akustyczna okna referencyjnego 1230 x 1480 mm (PN-EN 14351-1+A1 2010)
Przeszklenie		Laboratorium	Wynik badania
1	8/12/4/16/4 Wypełnienie przestrzeni międzyszybowej Argon (Ar)		ift Rosenheim raport z badań 161 30565/Z13
2	8/22/8 4.4(2*VSG 0,38mm)/ 22 /4.4(2*VSG 0,38mm) Wypełnienie przestrzeni międzyszybowej Argon (Ar)		ift Rosenheim raport z badań 161 30565/Z25

Wyniki w tabeli, a w szczególności parametry drugiego z wymienionych w niej okien, charakteryzującego się współczynnikiem izolacyjności akustycznej właściwej RA₂ na poziomie 41 dB wskazują, że pięciokomorowy DIMENSION+ z naddatkiem spełnia wymagania przywołanej wcześniej normy PN-B-02151-3:1999, właściwie chroniąc pomieszczenia nawet przed hałasem o znacznym natężeniu.

Przedstawione w tej części artykułu liczne wyniki badań wskazują, że okna DIMENSION+, są ciepłe i ciche. Warto tu jednak przypomnieć, że są również bezpieczne. W jednym z wcześniejszych artykułów pod tytułem „Okna antywłamaniowe”. Badania i świadectwa badań przedstawiliśmy wyniki badań z notyfikowanego laboratorium Instytutu Techniki Okiennej w Rosenheim, w których stwierdza się, że w zależności od konstrukcji, okna DIMENSION+ spełniają warunki klasy 1 (WK1) albo klasy 2 (WK2) odporności na włamanie.

DIMENSION+

Na początku artykułu zapraszaliśmy czytelników do wspólnej oceny i porównania prezentowanych w artykule okien z dostępnymi na rynku produktami konkurencyjnymi. Przekazaliśmy sporo konkretnych informacji i faktów wynikających wprost w wyników badań. Teraz wiecie o nich już tyle co my, więc oceniajcie okiem nabywców. Warto kupić? Nie warto? W tej kwestii nie będziemy podpowiadać. Wiemy jedno, gdybyśmy mieli kiedyś sprzedawać okna, to takie w wymiarze DIMENSION+, chętnie. Cała przyjemność po naszej stronie.

OKNOTEST.PL