Nadzór budowlany sprawdzał „legalność” okien firmy Sożal

Każde okno PVC powinno charakteryzować się nie tylko poziomem właściwości użytkowych odpowiadających wymaganiom i oczekiwaniom nabywcy, lecz również, a może przede wszystkim powinno być… „legalne”. Legalne, czyli wprowadzone do obrotu zgodnie z obowiązującymi zasadami wynikającymi z przepisów krajowych i europejskich. Sprawdzaniem „legalności” okien zajmuje się Urząd Nadzoru Budowlanego. Jakie mogą być konsekwencje braku „legalności”? Dotkliwe!

Pięć przesłanek „legalności” okna

Weryfikacja „legalności”, czyli prawidłowości wprowadzenia okna do obrotu sprowadza się w praktyce do zbadania i ustalenia przez UNB, czy:

1. Okno jest oznakowane oznakowaniem CE.
2. Oznakowaniu CE towarzyszy odpowiednia informacja o wyrobie.
3. Producent sporządził deklarację właściwości użytkowych.
4. Producent sporządził, jako podstawę do deklaracji właściwości użytkowych, dokumentację techniczną opisującą wszystkie istotne elementy związane z wymaganym systemem oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych.
5. Producent dokonuje oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych w tym prowadzi i dokumentuje działania Zakładowej Kontroli Produkcji.

Wymienione wyżej cechy „legalności” wynikają bezpośrednio z przepisów powszechnie obowiązującego prawa polskiego i wspólnotowego.

USTAWA z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych

Art. 5.

1. Wyrób budowlany objęty normą zharmonizowaną lub zgodny z wydaną dla niego europejską oceną techniczną, może być wprowadzony do obrotu wyłącznie zgodnie z rozporządzeniem Nr 305/2011. Wzór oznakowania CE określa załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającego wymagania w zakresie akredy-tacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylające rozporządzenie EWG nr 339/93 (Dz. Urz. UE L 218 z 13.08.2008, str. 30).

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG

Art. 11

1. Producenci sporządzają deklarację właściwości użytkowych zgodnie z art. 4 i 6 oraz umieszczają oznakowanie CE zgodnie z art. 8 i 9.

Producenci sporządzają, jako podstawę do deklaracji właściwości użytkowych, dokumentację techniczną opisującą wszystkie istotne elementy związane z wymaganym systemem oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych.

3. Producenci zapewniają istnienie procedur zapewniających utrzymanie w produkcji seryjnej deklarowanych właściwości użytkowych wyrobu. Odpowiednio uwzględniane są zmiany w typie wyrobu oraz w mających zastosowanie zharmonizowanych specyfikacjach technicznych.

Administracyjne konsekwencje braku „legalności” okna

Organami właściwymi w sprawach wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu, w zakresie uregulowanym w Ustawie o wyrobach budowlanych są:

1. Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego.
2. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.

W przypadku stwierdzenia w wyniku kontroli u sprzedawcy, że okno nie spełnia wymagań Rozporządzenia 305/2011 albo Ustawy o wyrobach budowlanych właściwy organ wydaje:

1. Postanowienie zakazujące dalszego przekazywania określonej partii wyrobu budowlanego przez sprzedawcę, wyznaczając termin usunięcia określonych nieprawidłowości, albo
2. Decyzję zakazującą dalszego przekazywania wyrobu budowlanego albo jego określonej partii przez sprzedawcę oraz decyzję nakazującą wycofanie z obrotu tego wyrobu lub jego określonej partii przez producenta lub importera, albo
3. Decyzję nakazującą wycofanie z obrotu wyrobu budowlanego albo jego określonej partii przez sprzedawcę, jeżeli producent lub importer ma siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W przypadku nieusunięcia w terminie nieprawidłowości określonych w postanowieniu, właściwy organ zakazuje, w drodze decyzji, obrotu określoną partią wyrobu budowlanego. W decyzji nakazującej wycofanie z obrotu wyrobu budowlanego albo jego określonej partii, właściwy organ może nakazać odpowiednio producentowi, importerowi lub sprzedawcy odkupienie wyrobu na żądanie osób, które faktycznie nim władają. Właściwy organ może nakazać powiadomienie przez stronę postępowania konsumentów lub użytkowników wyrobu budowlanego o stwierdzonych niezgodnościach z wymaganiami określonymi niniejszą ustawą, określając termin i sposób ich powiadomienia.

W przypadku wydania decyzji stwierdzającej, że wyrób budowlany nie spełnia wymagań określonych w Ustawie o wyrobach budowlanych lub Rozporządzeniu 305/2011 , właściwy organ może nakazać, w drodze decyzji, zniszczenie wyrobu budowlanego na koszt producenta, importera lub sprzedawcy,  jeżeli producent lub importer mają siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o ile w inny sposób nie można usunąć zagrożeń spowodowanych przez ten wyrób.

To lista konsekwencji administracyjnych, na które narażają się producenci i sprzedawcy będący na bakier z obowiązującymi przepisami regulującymi zasady wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu. A co oznacza samo pojęcie „wprowadzenie do obrotu”? Właściwa definicja znajduje się w art.2 pkt. 17 Rozporządzenia 305/2011.

„Wprowadzenie do obrotu”oznacza udostępnienie po raz pierwszy wyrobu budowlanego na rynku unijnym.

Za „udostępnienie na rynku” uważa się każde dostarczanie wyrobu budowlanego w celu dystrybucji lub zastosowania na rynku unijnym w ramach działalności handlowej, odpłatnie lub nieodpłatnie,(art.2 pkt. 16 Rozporządzenia 305/2011).

Konsumenckie konsekwencje braku „legalności” okna

Producentom i sprzedawcom wprowadzającym do obrotu okna z naruszeniem obowiązujących przepisów grożą nie tylko sankcje wynikające z postanowień i decyzji Inspektorów Nadzoru Budowlanego. Już niedługo równie dotkliwie mogą być za to ukarani przez samych nabywców okien, a to za sprawą wchodzących w życie 25 grudnia 2014 roku nowych regulacji prawnych dotyczących rękojmi za wady wprowadzanych do Kodeksu cywilnego Ustawą o prawach konsumenta.

W art. 556¹ K.c. pojawia się definicja wady fizycznej rzeczy. Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

1. Nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia.
2. Nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór.
3. Nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4. Została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Nie wdając się w zawiłe rozważania, w naszej ocenie, okno wprowadzone do obrotu z naruszeniem obowiązujących przepisów, dla którego nie zostały spełnione wszystkie przesłanki „legalności”, uznać należy za produkt obarczony wadą fizyczną. Jest to wada istotna lecz usuwalna. Jeżeli na żądanie nabywcy producent będący sprzedawcą albo sprzedawca usuną wadę w „rozsądnym czasie bez nadmiernych niedogodności dla kupującego” (art. 561 § 2 K.c. po zmianach) sprawa wydaje się być pozytywnie i definitywnie rozwiązana, co jednak nie zamyka nabywcy okien drogi do dochodzenia naprawienia szkody na zasadach ogólnych.

Całkiem inaczej będzie w przypadku gdy producent będący sprzedawcą lub sprzedawca nie usuną wady. W takim przypadku nabywcy przysługuje prawo do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy ze względu na istotny charakter wady jaką jest wprowadzenie do obrotu okien z naruszeniem przepisów Ustawy o materiałach budowlanych lub Rozporządzenia 305/2011. Istotność wady wynika z faktu, że wyroby budowlane nieoznakowane, o nieokreślonych i niezadeklarowanych właściwościach w ogóle nie powinny być stosowane w budownictwie przy wykonywaniu robót budowlanych choćby w świetle regulacji art. 4 Ustawy o wyrobach budowlanych.

W związku z tym, że umowy zawierane pomiędzy nabywcami okien, a zamawiającymi inwestorami przybierają z reguły postać umowy o dzieło, warto w tym miejscu przypomnieć również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 1998 r I CKN 520/97, w którym stwierdza się, że: „Oddanie dzieła nie powoduje wymagalności wierzytelności przyjmującego zamówienie o wynagrodzenie, gdy oddane dzieło jest dotknięte wadą istotną, czyniącą je niezdatnym do zwykłego użytku lub sprzeciwiającą się wyraźnie umowie.” Oznacza to ni mniej, ni więcej, że do czasu usunięcia przez sprzedawcę wady istotnej okna polegającej na wprowadzeniu do obrotu wyrobu budowlanego z naruszeniem odpowiednich przepisów nie może on żądać od nabywcy zapłaty za wykonane dzieło, a nabywca może wstrzymać się z zapłatą za wykonane dostawy i usługi w ramach zawartej umowy o dzieło do czasu usunięcia wady.

Legalne okna firmy Sożal

Przepisy regulujące zasady wprowadzania do obrotu materiałów budowlanych obowiązują półtora roku. Wielu producentom i sprzedawcom wydawało się, że nowe regulacje pozostaną bez większego wpływu na ich działalność rynkową. To wydaje się być mylnym przekonaniem szczególnie jeśli idzie o aktywność organów kontroli. Wojewódzcy Inspektorzy Nadzoru Budowlanego powoli, bo powoli, ale coraz szerzej biorą się za kontrole wśród producentów i sprzedawców okien. Jedna z takich kontroli odbyła się w firmie SOŻAL z Solca Kujawskiego. Poniżej przedstawiamy pełny protokół z tej kontroli. Chociaż dokument jest dość obszerny warto się z nim zapoznać, bo to lektura ważna i równie pouczająca dla producentów i sprzedawców okien, jak i ich klientów.

Jak wynika z treści protokołu firma SOŻAL wyszła z kontroli obronną ręką, mimo tego, że jej produkty zostały poddane dodatkowym badaniom w laboratorium Instytutu Techniki Budowlanej. W tym konkretnym przypadku nawalił szklarz, a przebadano okniarza, ale nic to. Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło. Pozytywny wynik badań okien firmy SOŻAL w ITB, to przecież dodatkowa dobra wiadomość dla partnerów handlowych firmy, a przede wszystkim nabywców okien. Firma nie tylko jest „poukładana” w działce techniczno-prawnej, ale także deklaruje rzeczywiste poziomy właściwości użytkowych okien. Kupując okna z Solca można zatem pominąć w pytaniach aspekt ich „legalności”. Okna z firmy SOŻAL są legalne!

Szara strefa.

Piszemy o zasadach wprowadzania okien do obrotu nie bez przyczyny. O „legalność” nabywanych okien pyta mało kto, a jeszcze mniej inwestorów sprawdza później prawidłowość ich oznakowania na placu budowy w trakcie dostaw i instalacji. Powie ktoś, że to akurat najmniej ważne, czy okno jest legalne, czy nielegalne. Po trzykroć trudno się z tym zgodzić. Po pierwsze, przymykanie oka na brak legalności, to rezygnacja z części uprawnień jaką dają wchodzące przepisy o rękojmi za wady. Po drugie, okno „nielegalne” to okno nie wiadomo jakie, okno bez właściwości, którego stosować na budowach nie wolno. Po trzecie, to coś jakby czynny udział w tworzeniu, a co najmniej popieraniu działalności okiennej „szarej strefy”, która ciągle ma się dobrze, co akurat dobre wcale nie jest. „Szara strefa” okrada rzetelnych producentów okien z rynku, naiwnych nabywców z jakości, a wszystkich z poczucia zaufania do branży okiennej, przydając jej na dodatek nieprofesjonalną szarą gębę.

OKNOTEST.PL